Y Strategaeth a Ffefrir

Amcan 1 - Newid Hinsawdd

1. Sicrhau bod datblygiadau newydd a defnydd tir yn gydnerth i effeithiau newid hinsawdd, a mynd i'r afael yn weithredol ag achosion ac effeithiau newid hinsawdd drwy leihau gymaint â phosibl, addasu a lliniaru er mwyn cefnogi'r uchelgais genedlaethol o gyrraedd sero net erbyn 2050.
2. Cefnogi gweithredoedd, dulliau, ymyriadau a chynigion datblygu sy'n gyson â blaenoriaethau a chynlluniau Corfforaethol a Strategol (e.e. cynlluniau gweithredu ar raddfa Powys) sy'n mynd i'r afael â'r her o ymaddasu i newid hinsawdd, a'i liniaru.

Amcan 2 - Adfer Natur

1. Cefnogi adferiad natur a mynd i'r afael â dirywiad bioamrywiaeth drwy ddiogelu, cynnal, adfer a gwella cydnerthedd amgylchedd naturiol Powys, gan gynnwys cynefinoedd, bioamrywiaeth a geoamrywiaeth.
2. Sicrhau bod datblygiadau newydd, gan gynnwys cynigion fferm, yn gwneud cyfraniad cadarnhaol at adfer natur drwy ddarparu mantais net i fioamrywiaeth a seilwaith gwyrdd (gan gynnwys seilwaith gwyrdd strategol pan fo hynny'n berthnasol).
3. Sicrhau bod datblygiad newydd yn hwyluso'r proses o gyflawni bioamrywiaeth a chydnerthedd yr ecosystem (gan gynnwys gwrthdroi dirywiad i'r ecosystem) drwy wella rhwydweithiau ecolegol drwy amrywiaeth, rhychwant, cyflwr a chysylltedd.
4. Defnyddio fframwaith seilwaith gwyrdd strategol wrth gynllunio datblygiad lleol (e.e. mapio, gwarchod a nodi cyfleoedd), a ddylunnir mewn cydweithrediad â rhanddeiliaid eraill, er mwyn integreiddio a chydgysylltu ymdrechion adfer natur yn well, a chyflawni gwell effeithiolrwydd.

Amcan 3 - Amgylcheddau Naturiol, Hanesyddol ac Adeiledig

Rheoli adnoddau naturiol Powys yn gynaliadwy a diogelu, cadw, gwella ac adfer yr amgylchedd naturiol, hanesyddol ac adeiledig, gan gynnwys:

• Dynodiadau amgylcheddol.
• Rhinweddau amgylcheddol megis aer glân, cynefinoedd ac ansawdd dŵr.
• Dynodiadau amgylchedd hanesyddol gan gynnwys y Cofnod Amgylchedd Hanesyddol.
• Nodweddion a rhinweddau tirwedd arbennig ardal y Cynllun a nodweddion a rhinweddau ardaloedd cyfagos, gan gynnwys Parciau Cenedlaethol a Thirweddau Cenedlaethol.
• Asedau adloniant, gan gynnwys llwybrau dynodedig, rhwydweithiau beicio a hawliau tramwy cyhoeddus a mannau agored eraill a werthfawrogir ar gyfer chwaraeon, adloniant a hamdden (fel y'u cynhwysir yn nodweddiadol mewn Asesiad Mannau Agored).
• Gwarchod (yn unol â pholisi cenedlaethol) llwybrau a rhwydweithiau teithio llesol, cyfnewidfeydd trafnidiaeth cyhoeddus presennol, ardaloedd a gynigir ar gyfer cynlluniau trafnidiaeth (seilwaith a llwybrau), ardaloedd mwynau, cynefinoedd arfordirol, a thir comin.
• Asedau strategol eraill yn ardal y Cynllun, er enghraifft tiroedd hyfforddi'r Weinyddiaeth Amddiffyn, Camlas Trefaldwyn, a'r tir amaethyddol gorau a mwyaf amlbwrpas (graddau 1, 2 a 3a).

Amcan 4-Adnoddau Mwynau

Gwarchod dyddodion mwynau rhag cael eu sterileiddio a darparu'n gadarnhaol ar gyfer gweithio adnoddau mwynau yn gynaliadwy er mwyn diwallu anghenion cymdeithas yn awr ac yn y dyfodol, gan sicrhau bod cyflenwad digonol o fwynau ar gael yn yr hirdymor.

Amcan 5 - Teithio Cynaliadwy

Sicrhau bod datblygiadau newydd yn cydymffurfio â'r hierarchaeth trafnidiaeth gynaliadwy sy'n golygu, pryd bynnag y bo modd, eu bod yn cael eu lleoli a'u dylunio â'r nod o leihau'r angen i deithio ac o alluogi dewis o opsiynau trafnidiaeth cynaliadwy i bawb. Mae hyn yn cynnwys darparu cyfleoedd teithio llesol megis llwybrau beicio a cherdded er mwyn annog ffyrdd iachach o fyw, gwella hawliau tramwy cyhoeddus mewn cysylltiad â datblygiadau, a defnyddio dyluniadau da er mwyn sicrhau bod llwybrau sy'n cysylltu defnyddwyr â gwasanaethau a chyfleusterau yn athraidd, yn ddarllenadwy, yn uniongyrchol, yn gyfleus, yn ddeniadol ac yn ddiogel. O ystyried natur wledig ardal y Cynllun, anogir datblygu seilwaith gwefru Cerbydau Allyriadau Isel Iawn.

Amcan 6 - Creu Lleoedd

Hybu "datblygiad iawn yn y lle iawn" drwy ddull sy'n canolbwyntio ar greu lleoedd sy'n llunio twf cynaliadwy mewn mannau cydnerth ledled ardal y Cynllun. Bydd angen i ddatblygiad newydd gyflawni egwyddorion cynllunio allweddol, mynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd a'r argyfwng natur, bodloni'r canlyniadau creu lleoedd cynaliadwy cenedlaethol ac ymateb yn gadarnhaol i'r amcanion dylunio da a ddiffinnir mewn polisi cenedlaethol (arfarnu cyd-destun, mynediad, symud, cymeriad, diogelwch cymunedol a chynaliadwyedd amgylcheddol).

Amcan 7 - Twf Cynaliadwy

Darparu fframwaith ar gyfer twf cynaliadwy ledled Powys sy'n gwarchod adnoddau ac yn galluogi cymunedau i ffynnu. Rhoddir arwyddocâd i'r Ardaloedd Twf Rhanbarthol mewn hierarchaeth aneddiadau cynaliadwy sy'n cydbwyso'r ddarpariaeth o gartrefi, swyddi, gwasanaethau a chyfleusterau ac sy'n hybu patrymau teithio cynaliadwy.

Amcan 8 - Iechyd a Llesiant

Cefnogi iechyd a llesiant trigolion Powys drwy sicrhau bod lleoedd yn newid ac yn datblygu i gefnogi iechyd a llesiant corfforol a meddyliol. Mae hyn yn golygu:

• Ceisio cyfleoedd sy'n cyfrannu at ffyrdd o fyw mwy corfforol a llesol, gan gynnwys: darparu cyfleusterau teithio llesol, chwaraeon, chwarae, adloniant ac amwynder; datblygu rhwydwaith seilwaith gwyrdd er budd pobl a bywyd gwyllt; sicrhau bod hawliau tramwy cyhoeddus yn cael eu cynnal yn dda er mwynhad defnyddwyr; a hybu rhwyddineb mynediad i bawb mewn datblygiadau newydd.
• Bydd y Cynllun yn defnyddio egwyddorion creu lleoedd i gyflawni tir y cyhoedd gwell, sydd wedi ei ddylunio'n dda, sy'n hybu cwmpas ar gyfer rhyngweithio cymdeithasol ochr yn ochr â mannau ar gyfer gorffwys, ymlacio a myfyrio tawel. Bydd mannau gwyrdd a glas yn cael eu diogelu, eu hadfer a'u gwella ar gyfer eu buddion amlswyddogaethol, gan gynnwys y gwerth y maent yn ei ychwanegu at lesiant corfforol a meddyliol.
• Gwneud cysylltiadau rhwng cynllunio datblygu a nodau Cynllun Llesiant Powys er mwyn ategu ei nodau ar gyfer gwella llesiant cenedlaethau'r dyfodol.
• Cefnogaeth i fentrau sy'n cysylltu prynwyr yn fwy uniongyrchol â chynnyrch lleol, gan wella'r gallu i gael gafael ar fwyd a diod ffres, amrywiol ac iach.

Amcan 9 - Aneddiadau a Chymunedau Cynaliadwy

Cefnogi cymunedau cryfach, mwy diogel, iachach, mwy cysylltiedig a bywiog drwy ystyried anghenion pob elfen o gymdeithas, gan gynnwys pob grŵp oedran a goblygiadau poblogaeth sy'n heneiddio. Bydd datblygiadau newydd yn defnyddio egwyddorion creu lleoedd i sbarduno canlyniadau economaidd, cymdeithasol, diwylliannol ac amgylcheddol buddiol gan greu lleoedd lleol sy'n gytbwys o ran oedran, sy'n gynaliadwy ac yn ffyniannus, sy'n optimeiddio iechyd a llesiant cymunedol ac sy'n mynd i'r afael â materion amddifadedd ac allgáu cymdeithasol yn ogystal ag ymateb yn briodol i'r argyfwng hinsawdd a'r argyfwng natur.

Bydd datblygiadau newydd yn gynaliadwy o ran dyluniad ac adeiladu, gan greu eiddo effeithlon o ran ynni sy'n lleihau costau rhedeg gymaint â phosibl ac yn darparu ar gyfer hyblygrwydd ac yn paratoi at y dyfodol.

Amcan 10 - Diwallu Anghenion y Dyfodol

Adeiladu cymunedau cryfach, tecach a gwyrddach ledled trefi, pentrefi ac ardaloedd gwledig Powys drwy ddiwallu'r anghenion a nodir ar gyfer cartrefi a swyddi, gan sicrhau seilwaith ategol. Cynllunio twf newydd yn unol â hierarchaeth aneddiadau cynaliadwy, gan ddarparu ar gyfer cyfleoedd newydd a gwell i bobl ddod i fyw a gweithio ym Mhowys.

Amcan 11 - Y Gymraeg

Meithrin y Gymraeg ledled Powys drwy ddiogelu cadarnleoedd Cymraeg a chefnogi mentrau diwylliannol, addysg ac iaith Cymraeg.

Amcan 12 - Anghenion Tai

Diwallu anghenion tai ardal y Cynllun drwy sicrhau bod y nifer, yr amrywiaeth a'r cymysgedd iawn o gartrefi newydd cynaliadwy o ansawdd uchel yn cael eu darparu yn ystod cyfnod y Cynllun yn unol â'r hierarchaeth aneddiadau cynaliadwy. Mae hyn yn cynnwys darparu:

• Digon o gartrefi i ddiwallu anghenion y farchnad a thai fforddiadwy.
• Cartrefi sy'n diwallu anghenion tai arbenigol sy'n deillio o'r boblogaeth gan gynnwys cartrefi ar gyfer pobl hŷn, tai hygyrch ac addasedig, tai gyda gofal a chymorth.
• Cartrefi sy'n fforddiadwy ac yn hygyrch i bobl leol yn eu cymunedau eu hunain gan gynnwys hwyluso cynlluniau tai a arweinir gan y gymuned, cydweithredol, adeiladu tai pwrpasol a hunanadeiladu.
• Amrywiaeth addas o gartrefi fesul lleoliad, math a dyluniad, sy'n ddeniadol i wahanol sectorau o'r boblogaeth, gan gynnwys prynwyr tro cyntaf, cartrefi ar gyfer aelwydydd llai a chartrefi ar gyfer gweithwyr allweddol a gweithwyr sy'n dod i mewn.
• Safle(oedd) a lleiniau ar gyfer Sipsiwn a Theithwyr i ddiwallu angen a nodir.

Amcan 13 - Cyfleusterau ac Asedau Cymunedol

Cefnogi mannau cydnerth a chadarn a llesiant cymunedau drwy warchod mannau agored cyhoeddus a chyfleusterau chwaraeon (e.e. mannau chwarae, tir amwynder, rhandiroedd), cyfleusterau cymunedol pwysig (e.e. siopau, tafarndai, neuaddau pentref, canolfannau ieuenctid, y celfyddydau, lleoliadau addysg a diwylliannol) ac asedau lleol eraill (e.e. rhwydwaith hawliau tramwy cyhoeddus, tir comin a llwybrau teithio llesol), gan sicrhau gwell darpariaeth neu welliant yn rhan o ddatblygiad newydd.

Amcan 14 - Economi Fywiog

Cefnogi ffyniant economaidd a diwallu anghenion cyflogaeth, gan gynnwys gwarchod yr amrywiaeth a'r cyflenwad o safleoedd cyflogaeth, drwy annog arloesedd ac uwchsgilio'r gweithlu, helpu Powys i gyflawni cymunedau lleol cryf ac i gadw a denu gweithlu sy'n fwy cytbwys a chystadleuol.

Amcan 15 - Datblygu Economaidd

Cefnogi datblygiad economaidd newydd sy'n gyson â hierarchaeth aneddiadau cynaliadwy sy'n diwallu anghenion busnesau lleol gan gynnwys cynigion sy'n cryfhau'r economi sylfaenol, megis amaethyddiaeth, gweithgynhyrchu, twristiaeth, ac adeiladu, a chynigion datblygu sy'n cefnogi amrywiaeth gwledig cynaliadwy ac yn ychwanegu gwerth at gynnyrch lleol.

Amcan 16 - Bargen Twf Canolbarth Cymru

Cefnogi twf economaidd drwy gyfrannu at nodau Tyfu Canolbarth Cymru a hwyluso cynigion sy'n deillio o Fargen Twf Canolbarth Cymru.

Amcan 17 - Twristiaeth

Cefnogi twristiaeth gynaliadwy, gan gynnwys twristiaeth llesol, gwyrdd a diwylliannol, gan warchod (gan gynnwys gofalu, gwella ac adfer) adnoddau ac asedau pwysig sy'n gysylltiedig â thwristiaeth, megis yr amgylchedd naturiol, adeiledig a hanesyddol, llwybrau cenedlaethol, hawliau tramwy cyhoeddus, y rhwydwaith beicio cenedlaethol, awyr dywyll, tirweddau unigryw a mannau agored.

Amcan 18 - Canol Trefi

Hybu strydoedd mawr bywiog, deniadol a dichonol a chanol trefi ffyniannus drwy sicrhau bod datblygiadau adwerthu a masnachol newydd yn cael eu cyfeirio at ganol trefi yn y lle cyntaf, gan warchod ffryntiadau presennol ac annog cymysgedd o ddefnyddiau ategol. Bydd cynigion a amlinellir mewn Cynlluniau Buddsoddi mewn Canol Tref, Cynlluniau Lleoedd a Chreu Lleoedd neu fentrau lleol eraill yn cael eu cefnogi mewn egwyddor.

Amcan 19 - Darparu'r Seilwaith, y Cyfleustodau a'r Gwasanaethau sy'n Ofynnol ar gyfer Datblygiad Newydd

Sicrhau bod seilwaith ffisegol a digidol priodol, gan gynnwys cyfleustodau a gwasanaethau megis iechyd ac addysg ar waith neu y gellir ei ddarparu drwy gyfraniadau datblygu priodol er mwyn diwallu'r anghenion sy'n deillio o ddatblygiad newydd. Cefnogi'r broses o ddarparu'r rhain yn effeithlon drwy leoli'r rhan fwyaf o'r twf mewn lleoedd a wasanaethir orau gan seilwaith a gwasanaethau presennol neu arfaethedig, gan gynnwys lleoedd a nodir mewn Ardaloedd Twf Rhanbarthol.

Amcan 20 - Darparu Prosiectau Seilwaith a Chysylltedd Digidol

Cefnogi'r broses o ddarparu seilwaith a gwasanaethau newydd neu uwchraddedig yn gynaliadwy er mwyn diwallu anghenion newidiol cymdeithas a chymunedau ym Mhowys. Mae hyn yn cynnwys darparu ac uwchraddio cysylltiadau ar gyfer gweithrediadau digidol a ffonau symudol, er mwyn sicrhau cwmpas seilwaith digidol gwell ledled ardal y Cynllun.

Amcan 21 - Ynni a Datgarboneiddio

Lleihau'r galw am ynni o ddatblygiadau newydd, hybu effeithlonrwydd ynni a chefnogi'r broses o gynhyrchu ynni yn adnewyddadwy, gan leihau gymaint â phosibl y defnydd o adnoddau nad ydynt yn adnewyddadwy, annog datgarboneiddio, ac atal gwastraff a llygredd rhag cael eu cynhyrchu. Er mwyn helpu i fynd i'r afael â'r argyfwng hinsawdd, bydd y CDLl Newydd yn cyfrannu'n rhagweithiol tuag at gyflawni targedau cenedlaethol ar gyfer ynni adnewyddadwy a charbon isel.

Gan ddefnyddio'r fframwaith polisi a nodir yn Cymru'r Dyfodol, bydd datblygiadau ynni adnewyddadwy a charbon isel a seilwaith cysylltiedig yn cael eu hwyluso mewn lleoliadau priodol pan fo hynny'n gydnaws ag Amcanion eraill, gan gynnwys diogelu adnoddau a chefnogi adferiad natur. Bydd angen darparu ar gyfer newidiadau seilwaith carbon isel eraill, megis newid i gerbydau preifat Cerbydau Allyriadau Isel Iawn, ym mhob datblygiad.

Amcan 22 - Gwastraff

Darparu amrywiaeth o safleoedd sy'n addas ar gyfer cyfleusterau rheoli gwastraff gan gynnwys y rhai sy'n cynyddu ailddefnyddio ac ailgylchu gwastraff fel dewis arall i safleoedd tirlenwi, ynghyd â lleihau swm y gwastraff a gynhyrchir o ddatblygiad yn ystod y broses adeiladu a defnyddio.